Ο οικισμός της Ροδαυγής απλώνεται στις κατάφυτες, ανατολικές πλαγιές του Ξηροβουνίου, 24 χιλιόμετρα, βόρεια της Άρτας. Έχει υψόμετρο 703μ. (πλατεία) και πανοραμική θέα προς τη λίμνη του Πουρναρίου και τους ορεινούς όγκους των ανατολικών Τζουμέρκων, των Αγράφων και των Ακαρνανικών ορέων. Έχει γύρω στους 250 μόνιμους κατοίκους, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι κάτοικοι των οικισμών Σουμεσίου, Περδικαρίου και Άμμου. Η ίδρυση του σημερινού οικισμού πρέπει να έγινε στα χρόνια της τουρκοκρατίας, αν τη συσχετίσουμε με την ανέγερση της κεντρικής εκκλησίας της αγίας Παρασκευής που χρονολογείται το 1804. Οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τον κοντινό, παλαιό οικισμό, αφού χάθηκε σε ισχυρές κατολισθήσεις. Ο κατεστραμμένος οικισμός αναφέρεται ως Αγία Παρασκευή, Χάβος και Κακολάγκαδο. Σύμφωνα με την παράδοση, η αγία Παρασκευή υπέδειξε με την μεταφορά της εικόνας της τη θέση που έπρεπε να οικοδομήσουν την εκκλησία της, γύρω από την οποία οργανώνεται το νέο χωριό. Το όνομα «Ροδαυγή» το έλαβε το 1962 λόγω της θέση του, καθώς βρίσκεται μπροστά στον ανατολικό ορίζοντα και βάφεται με το ρόδινο χρώμα της αυγής.

Η Ροδαυγή είναι κεφαλοχώρι της Άρτας που σήμερα αριθμεί , γύρω στους 250 μόνιμους κατοίκους. Παλαιότερα ο πληθυσμός του έφθανε τα 900 άτομα και λειτουργούσαν 4 δημοτικά σχολεία με πάνω από 180 μαθητές. Από το 1969 ως το 1994 λειτούργησε τριτάξιο Γυμνάσιο και το 1970 ιδρύθηκε Οικοκυρική Σχολή που ήταν ενεργή για μια, περίπου δεκαετία. Σήμερα λειτουργεί ένα νηπιαγωγείο και ένα μονοθέσιο δημοτικό σχολείο που μαζεύει παιδιά και από τα γειτονικά χωριά.

Οι κάτοικοι ασχολούνται, κυρίως με αγροτοκτηνοτροφικές εργασίες και δεντροκαλλιέργιες. Βασικά δέντρα που καλλιεργούνται είναι η μηλιά, η καστανιά και η ζαμπέλα απ’ όπου παράγεται το ονομαστό, παραδοσιακό «τσίπουρο της Ροδαυγής».

Η περιοχή της Ροδαυγής έχει πλούσια χλωρίδα εξαιτίας των πολλών πηγών της. Ευδοκιμούν σπάνια ενδημικά φυτά, όπως ο κρόκος, οι άγριες ορχιδέες, τα μανιτάρια, καθώς και αρωματικά όπως το θρούμπι, η ρίγανη, το τσάι, το φασκόμηλο κά.

Το εξαιρετικό κλίμα της Ροδαυγής θεωρείται υπεύθυνο για την μακροζωία των κατοίκων οι οποίοι διατηρούν στενούς τους οικογενειακούς δεσμούς τους και τηρούν τα παραδοσιακά έθιμα των πανηγυριών.

Περισσότερα

Βρίσκεται στα βορειοανατολικά του Δήμου Αρταίων, στη Δημοτική Ενότητα Ξηροβουνίου, έχει έκταση 20.500 στρέμματα και δημιουργήθηκε μετά την κατασκευή του ομώνυμου υδροηλεκτρικού φράγματος. Το συγκεκριμένο φράγμα είναι το δεύτερο σε μέγεθος στην Ελλάδα, ύψους 107 μέτρων.

Ο ναός της Αγίας Παρασκευής, δεσπόζει σε χαμηλό λόφο στο κέντρο της Ροδαυγής, 24 χιλιόμετρα βόρεια της Άρτας. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, το ναό ανήγειραν οι κάτοικοι στο συγκεκριμένο σημείο καθ’ υπόδειξη της ίδια της Αγίας, όταν μετά από ισχυρή κατολίσθηση, εγκατέλειψαν το αρχικό χωριό τους και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή. Το παλαιό χωριό αναφέρεται ως, Αγία Παρασκευή, Χάβος και Κακολάγκαδο, ονομασίες που μαρτυρούν, τόσο τη δυσμενή γεωλογική θέση, όσο και την ύπαρξη εκεί εκκλησίας της αγίας Παρασκευής που μετακινήθηκε μαζί με τους κατοίκους στη Ροδαυγή. Λέγεται ότι στη θέση του σημερινού ναού βρέθηκε η εικόνα της αγίας, μοτίβο που συναντάται συχνά στη λαϊκή παράδοση. Η ιστορία γύρω από την ίδρυση της εκκλησίας της Ροδαυγής, τη συνδέει άρρηκτα με το θρησκευτικό συναίσθημα των κατοίκων και την καθιστά σημαντικό προσκύνημα της ευρύτερης περιοχής.

Στο σύνολο του ναού ανήκουν το καμπαναριό και το παλιό οστεοφυλάκιο, καθώς στα νότια του ναού λειτουργούσε μέχρι πρόσφατα νεκροταφείο και δύο τάφοι ιερέων στα ανατολικά, εκατέρωθεν της κόχης του ιερού

Αρχιτεκτονική: Η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής στη Ροδαυγή χτίστηκε το 1804, σύμφωνα με επιγραφή στο υπέρθυρο της βόρειας εισόδου και ακολουθεί τα ηπειρώτικα πρότυπα ναοδομίας. Κατασκευασμένη από γκρίζο ασβεστόλιθο και στεγασμένη με γκρίζες σχιστόπλακες κατατάσσεται στον γνωστό τύπο της τρίκλιτης θολωτής βασιλικής με τρούλο. Ο τύπος αυτός συνηθίζεται, με παραλλαγές, σε όλη την Ήπειρο τον 18ου αιώνα επιφέροντας εμφανείς αλλαγές στην εκκλησιαστική αρχιτεκτονική. Η απουσία της πολυπλοκότητας στους αρχιτεκτονικούς όγκους, οι μεγάλες διαστάσεις, το αδρό χτίσιμο , ο τύπος της βασιλικής, καθώς και οι βαριές πλακοσκεπείς στέγες, προσδίδουν δωρικότητα και επιβλητικότητα.

Περισσότερα

Ιδρύθηκε από Μολοσσούς το β’ μισό του 4ου αι. π.Χ. Ο οικισμός καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ., επειδή ήταν μία από τις τέσσερις ηπειρωτικές πόλεις που προέβαλλαν αντίσταση. Το ισχυρό τείχος περιμέτρου 750 μ. περιέκλειε έκταση με 100 περίπου σπίτια. Η εξαιρετικά καλή κατάσταση διατήρησης των κατοικιών είναι μοναδική στον ελλαδικό χώρο για οικίες αυτής της χρονικής περιόδου.

Η Παναγία Παντάνασσα βρίσκεται στο βορειότερο άκρο του νομού Άρτας, κοντά στη λίμνη Ζηρού και πάνω στην παλαιά εθνική οδό Ιωαννίνων-Πρεβέζης. Απέχει 17 χιλ. από την Άρτα και 5 χιλ. από τη Φιλιππιάδα.

Μεσοβυζαντινό μνημείο, της ακμής του Δεσποτάτου της Ηπείρου, ήταν ένα από τα δύο μοναστήρια που ίδρυσε ο δεσπότης Μιχαήλ Β΄ Κομνηνός, σε ένδειξη μεταμέλειας για τον έκλυτο βίο που διήγε και την άσχημη συμπεριφορά του απέναντι στην σύζυγό του, μετέπειτα αγία Θεοδώρα. Αυτή είναι η πληροφορία που παραδίδεται από τον μοναχό Ιώβ Μελία (13ος), βιογράφο της αγίας Θεοδώρα.

Το καθολικό της μονής Παντάνασσας υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ναούς του Δεσποτάτου. Οικοδομήθηκε στα μέσα του 13ου αιώνα από τον Μιχαήλ Β΄, ενώ στα τέλη του αιώνα, προστέθηκε το περίστωο που περιβάλλει το ναό, πιθανότατα από το γιο του, Νικηφόρος Α’. Φαίνεται, όμως ότι το μοναστικό συγκρότημα υπέκυψε από νωρίς στην καταστροφική δράση των φυσικών φαινομένων. Τον 15ο αιώνα το καθολικό είχε υποστεί, ήδη σημαντικές ζημιές. Στους επόμενους αιώνες η μονή οδηγήθηκε στην εγκατάλειψη. Μάλιστα ο μητροπολίτης Άρτας, Σεραφείμ Ξενόπουλος (β’ μισού19ου αιώνα) θεωρεί ότι το μοναστήρι καταστράφηκε το 1692. Το 1820 ο Άγγλος περιηγητής, Thomas Hughes γράφει στο βιβλίο του «Travels in Sicily, Greece and Albania» ότι στην περιοχή υπάρχουν ερείπια ναού κάτω από ψηλά δέντρα και ότι οι τοίχοι του σώζονται σε μεγάλο ύψος. Το 1836, το κτιριακά κατάλοιπα τράβηξαν την προσοχή του ηγούμενου της μονής Προδρόμου, Παρθένιου ο οποίο επισκεύασε το μικρό παρεκκλήσι του αγίου Βασιλείου, στη νότια πλευρά του καθολικού. Αυτός είναι και ο λόγος που το μικρό ναΰδριο διασώθηκε στα νεώτερα χρόνια, διατηρώντας ικανοποιητικά στοιχεία για την αποκατάσταση του τρούλου του, που πραγματοποιήθηκε υπό τον καθηγητή Π. Βοκοτόπουλο.

Περισσότερα